Dự báo nhu cầu nhân lực logistics giai đoạn 2018 – 2030 Nhu cầu nhân lực logistics cho toàn ngành trong một giai đoạn nào đó có thể tính theo công thức sau: Dlog = N x n x (1 + d)t Trong đó, Dlog: là nhu cầu nhân lực logistics trong một giai đoạn N: là số doanh nghiệp trong ngành n: là quy mô nhân lực logistics trung bình tại 1 doanh nghiệp d: là mức tăng trưởng nhân lực bình quân trong một giai đoạn t: thời gian của một giai đoạn Nhu cầu nhân lực logistics cho toàn ngành xuất phát từ hai phía, bao gồm cả nhu cầu của các doanh nghiệp kinh doanh dịch vụ logistics và nhu cầu của các doanh nghiệp sản xuất kinh doanh.
Khảo sát những hạn chế về nhân lực
Nhu cầu nhân lực của các doanh nghiệp dịch vụ logistics
Theo số liệu công bố trong Sách Trắng Logistics VLA 2018, nếu như năm 2016 số lượng doanh nghiệp dịch vụ logistics tại Việt Nam là 22.366 thì đến năm 2018, con số này tương ứng khoảng 30.971 doanh nghiệp, tăng 30%. Trong đó, hiện có 12.025 DN logistics có quy mô dưới 5 người (chiếm 38,83%); 8.400 DN có từ 5 – 9 người (27,12%); 8.781 DN có từ 10 – 49 người (28,35%); 1.385 DN có từ 50 – 199 người (4,47%); 152 DN có từ 200 – 299 người (0,49%); 114 DN có từ 300 – 499 người (0,37%); 74 DN có từ 500 – 999 người (0,24%); 32 DN có từ 1000 – 4999 người (0,1%) và 8 DN có trên 5000 người (0,03%).
Trên cơ sở số liệu thống kê này có thể ước tính quy mô nhân lực trung bình tại các doanh nghiệp dịch vụ logistics Việt Nam khoảng 20 người/doanh nghiệp. Mức tăng trưởng nhân lực bình quân tại các doanh nghiệp logistics Việt Nam khoảng 7,5%; thấp hơn mức tăng trưởng chung của ngành 12% – 14% năm 2018 do đã loại trừ khả năng ứng dụng công nghệ cũng như nâng cao hiệu quả quản lý của các doanh nghiệp. Do đó, với: • Số lượng doanh nghiệp dịch vụ logistics Việt Nam là N = 30.971 • Quy mô nhân lực trung bình là n = 20 • Mức tăng trưởng về nhân lực d = 7,5% trong thời gian t = 13 năm thì nhu cầu nhân lực của các doanh nghiệp kinh doanh dịch vụ logistics trong giai đoạn từ năm 2018 đến năm 2030 sẽ là: 30.971 x 20 x (1 + 0.075)13 = 1.585.971 (người)(*) 4.2.1.2.
Nhu cầu nhân lực của các doanh nghiệp sản xuất kinh doanh Theo số liệu của Tổng cục Thống kê đưa ra tại buổi “Họp báo công bố các chỉ tiêu chủ yếu đánh giá mức độ phát triển doanh nghiệp của các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương năm 2017 và giai đoạn 2010 – 2016” ngày 6/2/2018, tổng số doanh nghiệp thực tế đang hoạt động trên phạm vi cả nước tính đến thời điểm 31/12/2017 là N = 561.064 doanh nghiệp. Nhìn chung, nếu các doanh nghiệp sản xuất kinh doanh có quy mô trung bình 100 lao động thì cần có ít nhất 4 lao động logistics (quản lý xuất nhập khẩu, mua hàng, kho hàng, vận tải và phân phối). Nói cách khác, tỷ lệ nhân lực logistics tại các doanh nghiệp sản xuất kinh doanh là 4%.
Nhu cầu khảo sát nhu cầu năng lực của các doanh nghiệp
Theo số liệu của Tổng cục Thống kê, tính đến 1/1/2017, quy mô trung bình của các doanh nghiệp sản xuất kinh doanh của Việt Nam đạt 27,7 người/1 doanh nghiệp. Do đó, tính đến 9/2018, quy mô trung bình của các doanh nghiệp sản xuất kinh doanh của Việt Nam có thể đạt khoảng 30 lao động/1 doanh nghiệp, tỷ lệ qua đào tạo logistics (hoặc gần với logistics) là 50% thì số lao động logistics cần đào tạo hiện nay là: N x n = 561.064 x (30 x 0,04 x 0,5) = 336.638 (người).
Với xu hướng gia tăng tỷ trọng thuê ngoài, từ 35 – 40% như hiện nay lên 50 – 60% trong thời gian tới (theo QĐ 200) thì mức tăng trưởng nhân lực logistics của các doanh nghiệp sản xuất kinh doanh sẽ không cao, ước đạt khoảng 5%/năm thì trong giai đoạn 2018 – 2030 (13 năm) các doanh nghiệp sản xuất kinh doanh của Việt Nam cần thêm số nhân lực logistics là: 336.638 x (1 + 0,05)13 = 634.781 (người).
Như vậy, ước tính trong giai đoạn 2018 – 2030, tổng nhu cầu nhân lực logistics của các doanh nghiệp Việt Nam (bao gồm cả doanh nghiệp kinh doanh dịch vụ logistics và doanh nghiệp sản xuất kinh doanh) là: Dlog = (*) + (**) = 1.585.971 + 634.781 = 2.220.752 (người) 4.2.1.2.
Khảo sát nhu cầu nhân lực logistics tại các doanh nghiệp Kết quả khảo sát nhu cầu nhân lực logistics tại các doanh nghiệp sản xuất kinh doanh và doanh nghiệp kinh doanh dịch vụ logistics Việt Nam cho thấy 81% số doanh nghiệp có kế hoạch phát triển nhân lực logistics trong năm tới. Trong đó, 33,3% số doanh nghiệp có kế hoạch tăng đồng thời cả quy mô và chất lượng nhân lực; 28,6% số doanh nghiệp có kế hoặc tăng cường đào tạo, nâng cao chất lượng nhân lực; 19% số doanh nghiệp có kế hoạch tăng quy mô nhân lực.